Rookmelders, verplicht vanaf 1 januari 2020

Laatste update: 15-02-2023

Als voorbeeldige Belg hebt u voor uw woning of appartement een brandverzekering afgesloten die voor dekking zorgt in het geval van een schadegeval. Onder het motto “beter voorkomen dan genezen” zal het vanaf 1 januari 2020 wettelijk verplicht zijn om in elke Vlaamse woning (voldoende) rookmelders te plaatsen.

Waarom zijn rookmelders verplicht?

Bij een groot deel van de Belgen heerst de mentaliteit: “Mij zal wel niets overkomen”. Een onterechte veronderstelling, zo blijkt uit het hoge aantal woningbranden in België van de afgelopen jaren. Ons land heeft namelijk veel slechtere cijfers dan bijvoorbeeld onze noorderburen, waar de sensibilisering reeds op een hoger niveau staat.

Een brand overdag zal u snel opmerken. Het gevaar schuilt zich in het uitbreken van een brand terwijl u slaapt. De kans dat u niet op tijd wakker wordt, is heel groot. Daarbij komt dat een brand (en vooral de verstikkende rook) zich heel snel kan verspreiden. Het alarmsignaal van de rookmelder zorgt ervoor dat u uzelf en uw gezin tijdig in veiligheid kan brengen.

De juiste plaatsing van de rookmelder is belangrijk!

De verplichting tot het plaatsen van rookmelders is geen donderslag bij heldere hemel. Sinds 2013 was het namelijk al verplicht om per verdieping in een huurwoning of nieuwbouwwoning een rookmelder te hebben. Vanaf 2020 wordt deze wettelijke verplichting dus doorgetrokken tot alle woningen.

Waar plaats ik best een rookmelder?

Naast de verplichting om op elk verdiep een rookmelder te hebben, wordt er aangeraden om voornamelijk op de evacuatieweg rookmelders te plaatsen. Het gaat dus vooral om de route van de slaapkamers naar de buitendeur.
Een rookmelder in de keuken lijkt voor de meeste personen voor de hand liggend maar deze kunnen vaak vals alarm geven tijdens het koken. Het is daarom beter om de melder te plaatsen in een aanpalende ruimte. Andere nuttige plaatsen zijn: waar uw droogkast staat, waar uw smartphone of de batterij van uw elektrische fiets meestal aan het opladen is, de hal beneden en boven, …

Plaatsing en onderhoud?

U kan een rookmelder heel gemakkelijk zelf op het plafond plaatsen (lees: kleven). U volgt gewoon de instructies van de fabrikant. U kiest best voor een melder met een testknop zodat u bij het installeren na kan gaan of het alarm overal goed hoorbaar is en u op regelmatige basis de werking kan controleren. De rookmelders met niet-vervangbare batterijen hebben een levensduur van ongeveer 10 jaar. Bij de andere rookmelders vervangt u de batterijen ten gepaste tijde. Belangrijk is om na te gaan of de melder CE-gemarkeerd is en voldoet aan de norm NBN EN 14604.

Wat als je niet voldoet aan de verplichting om rookmelders te plaatsen?

Een woning zonder of met niet voldoende rookmelders zal vanaf 2020 niet conform zijn. De verhuurder zal geen conformiteitsattest ontvangen en het verhuren van dergelijke woning is bovendien strafbaar. Bij verhuur is het de verhuurder die het nodige dient te doen voor de plaatsing van de melders. De huurder heeft enkel de verplichting om, indien de rookmelder op batterijen werkt, de batterijen te vervangen.

Op uw brandverzekering heeft deze nieuwe regelgeving voorlopig geen effect aangezien de voorwaarden momenteel de aanwezigheid van rookmelders niet eisen. Er zullen vanaf 2020 ook geen controleacties zijn om te onderzoeken of u voldoet aan uw wettelijke verplichting. Dit laatste zou ook het doel van de regelgeving voorbij schieten, namelijk het bewustmaken van de bevolking!